Ο γονιδιακός Άτλας του καρκίνου (The Cancer Genome Atlas, TCGA) διαχώρισε το 2013 τέσσερεις ομάδες κακοηθειών του ενδομήτριο με βάση τα γενετικά τους χαρακτηριστικά, από ένα δείγμα 373 ασθενών με ορώδη και ενδομητριοειδή καρκίνοτου ενδομητρίου. H μελέτη διεκπεραιώθηκε με την απομόνωση DNA και RNA από 373 ασθενείς με καρκίνο του ενδομητρίου και τη χρήση της τεχνολογίας των μικροσυστοιχιών Affymetrix SNP 6.0. Οι ομάδες αυτές ήταν:
- μεταλλαγμένος ως προς POLE
- με μικροδορυφορική αστάθεια (μεταλλάξεις στo μικροδορυφορικό DNA). Η ομάδα με την μικροδορυφορική αστάθεια φάνηκε να εμπλέκεται κυρίως στην ελαττωμένη έκφραση του MLH1 mRNA.
- υπερμεταλλαγμένος MMRd όγκος,
- με μεγάλο αριθμό επαναλήψεων. Θετικός στην p53 abn
Έτσι, η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Γυναικολογικής Oγκολογίας και η Ευρωπαική Εταιρεία Ακτινοθεραπείας και Ογκολογίας (European Society of Gynecological Oncology –ESGO & European Society of Radiotherapy and Oncology – ESTRO) κάνοντας χρήση των γονιδιακών δεδομένων ταξινόμησαν τις κακοήθειες του ενδομητρίου ως εξής:
- Όλα τα καρκινώματα σταδίου Ι και ΙΙ με POLE θετικό, χαρακτηρίστηκαν χαμηλού κινδύνου.
- Τα θετικά στην p53abn καρκινώματα χαρακτηρίστηκαν υψηλού κινδύνου, εκτός από του σταδίου ΙΑ χωρίς επέκταση στο μυομήτριο.
- Για τους όγκους MMRd δηλαδή όταν το σύστημα επιδιόρθωσης των βάσεων που έχουν χάσει τον προσανατολισμό τους (mis match repair) ήταν ελλιπές και για τους όγκους χωρίς γενετικό χαρακτηρισμό (NSMP), προτείνεται η ταξινόμηση με βάση κλινικο-παθολογικά χαρακτηριστικά
Σύμφωνα με τις νέες κατευθύνσεις (2020) των ESGO/ESTRO/ ESP, οι ομάδες κινδύνου πλέον διαχωρίζονται σε:
- χαμηλού κινδύνου
- μετρίου κινδύνου
- μετρίου προς υψηλού κινδύνου
- υψηλού κινδύνου καθώς και
- σε προχωρημένο/ μεταστατικό καρκίνο.
1. Στην ομάδα χαμηλού κινδύνου, όταν η μοριακή ταξινόμηση του όγκου δεν είναι γνωστή, έχουμε το σταδίου ΙΑ ενδομητριοειδές καρκίνωμα χαμηλού βαθμού κακοήθειας (Grade I-ΙΙ κατά FIGO) με διήθηση στον λεμφαγγειακό χώρο εστιακή ή χωρίς διήθηση. Οι όγκοι αυτοί, όταν η μοριακή τους ταξινόμηση είναι γνωστή, αφορούν σταδίου Ι και ΙΙ μεταλλαγμένους ως προς POLE ενδομητρικούς καρκίνους, χωρίς υπολειπόμενη νόσο ή σταδίου ΙΑ MMRd/NSMP ενδομητριοειδή καρκινώματα χαμηλού βαθμού (Grade I-ΙΙ κατά FIGO), χωρίς διήθηση στον λεμφαγγειακό χώρο ή με εστιακή μόνο διήθηση στον χώρο αυτό.
2. Στην ομάδα μετρίου κινδύνου, ταξινομούνται αυτά που η μοριακή ταξινόμηση είναι άγνωστη σταδίου ΙΒ ενδομητριοειδή καρκινώματα, χαμηλού κατά FIGO βαθμού, χωρίς ή με εστιακή μόνο διήθηση στον λεμφαγγειακό χώροˑσταδίου ΙΑ ενδομητριοειδή καρκινώματα υψηλού βαθμού (Grade ΙΙΙ κατά FIGO) επίσης με εστιακή μόνο ή χωρίς διήθηση στον λεμφαγγειακό χώρο.
Μαζί τους ταξινομούνται επίσης καρκινώματα σταδίου ΙΑ μη ενδομητριοειδή (ορώδη, διαυγοκυτταρικά, μη διαφοροποιημένα, καρκινοσαρκώματα ή μεικτά), χωρίς διήθηση στο μυομήτριο. Αν ο μοριακός τους χαρακτήρας είναι ωστόσο γνωστός, στην κατηγορία αυτή εντάσσονται τα IB MMRd/NSMPενδομητριοειδή καρκινώματα χαμηλού βαθμού κατά FIGO χωρίς λεμφαγγειακή διασπορά ή με μόνο εστιακή λεμφαγγειακή διασπορά, τα σταδίου ΙΑ MMRd/NSMP ενδομητριοειδή καρκινώματα υψηλού βαθμού χωρίς λεμφαγγειακή διασπορά ή με μόνο εστιακή λεμφαγγειακή διασπορά και τα ΙΑ p53abn και/ ή μη ενδομητριοειδή (ορώδη, διαυγοκυτταρικά, μη καθορισμένα καρκινώματα, τα καρκινοσαρκώματα και τα μεικτά) χωρίς διασπορά στο μυομήτριο.
3. Σε ό,τι αφορά την ομάδα μέτριου έως υψηλού κινδύνου, εδώ κατά ESGO και με βάση τα νέα μοριακά δεδομένα εντάσσονται τα σταδίου Ι
MMRd/NSMP ενδομητριοειδή καρκινώματα με διασπορά στον λεμφαγγειακό χώρο άσχετα με το βαθμό και το βάθος της διήθησης, τα ΙΒ MMRd/ NSMP ενδομητριοειδή καρκινώματα υψηλού βαθμού ασχέτως της διασποράς ή όχι στον λεμφαγγειακό χώρο και τα σταδίου ΙΙ MMRd/NSMP ενδομητριοειδή καρκινώματα. Αν ωστόσο δεν υπάρχουν στοιχεία για τη μοριακή τους ταξινόμηση, τότε η ομάδα αυτή περιλαμβάνει τα σταδίου Ι ενδομητριοειδή με εξάπλωση στον λεμφαγγειακό χώρο, άσχετα με το βαθμό της εξάπλωσης
αυτής, τα σταδίου ΙΒ ενδομητριοειδή υψηλού βαθμού, άσχετα με τυχόν εξάπλωση στον λεμφαγγειακό χώρο και τα καρκινώματα σταδίου ΙΙ.
4. Υψηλού κινδύνου όγκοι ταξινομούνται κατά ESGO 2020 τα σταδίου ΙΙΙ-ΙVA χωρίς υπολειπόμενη νόσο, τα σταδίου Ι-IVA μη ενδομητριοειδή (ορώδη, διαυγοκυτταρικά, μη διαφοροποιημενα καρκινώματα, καρκινοσαρκώματα,
μεικτά) με εξάπλωση στο μυομήτριο και χωρίς υπολειπόμενη νόσο, ενώ, όμοια με τα παραπάνω αν ο μοριακός τους χαρακτήρας είναι γνωστός, τα σταδίου ΙΙΙ-ΙVA MMRd/NSMP ενδομητριοειδή καρκινώματα χωρίς υπολειπόμενη νόσο, τα σταδίου Ι-ΙVA p53abn καρκινώματα με επέκταση στο μυομήτριο και χωρίς υπολειπόμενη νόσο και τα σταδίου Ι-IVA NSMP/MMRd ορώδη, μη διαφοροποιημένα καρκινώματα με επέκταση στο μυομήτριο χωρίς όμως υπολειπόμενη νόσο.
5. Τέλος, στη μεταστατική ή προχωρημένη νόσο η ESGO/ESTRO/ESP ορίζουν σταδίου ΙΙΙ-ΙVA όγκους με υπολειμματική νόσο και σταδίου ΙVB ενώ, αν υπάρχουν τα μοριακά στοιχεία, τότε ορίζει σταδίου III-IVA όγκους με υπολειμματική νόσο οποιουδήποτε μοριακού τύπου και τα σταδίου IVB ομοίως.
