ΠΥΕΛΙΚΗ ΦΛΕΓΜΟΝΗ (PID)
- Ορίζεται η οξεία, υποξεία, υποτροπιαζουσα ή χρόνια φλεγμονή των σαλπίγγων, των παραμητρίων και των λοιπών ανατομικών στοιχείων της ελάσσονος πυέλου, μεμονωμένα ή συνδυασμένα.
- Αναλόγως της εντόπισης περιλαμβάνει:
-ενδομητρίτιδα
-σαλπιγγίτιδα
-σαλπιγγοωοθηκίτιδα
-ωοθηκικό απόστημα
-πυελική περιτονίτιδα
-κυτταρίτιδα (διάχυτη φλεγμονή του χαλαρού συνδετικού υποπεριτοναικού πυελικού ιστού)
- Επιδημιολογία:
- αφορά άτομα αναπαραγωγικής ηλικίας
- Αιχμή σε ομάδες ηλικιών 15-24 ετών
- Συχνότητα: 10-13/1000 στις ΗΠΑ
- Σχετίζεται με:
Χαμηλή κοινωνικοοικονομική κατάσταση
Αυξημένο αριθμό σεξουαλικών συντρόφων
Ατοκία
Χρήση IUD
Ιστορικό προηγούμενων πυελικών φλεγμονών
Ιστορικό τεχνητών εκτρώσεων
- Αιτιολογία: κατά κανόνα ΠΟΛΥΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗ
- Κυρίως:
- Chlamydia trachomatis
- Neisseria gonorrheeae
- Αερόβιος και αναερόβιος στρεπτόκοκκος
- Bacteroides
- E. coli
- Mycoplasma hominis
- Σπανιότερο αίτιο αποτελεί η λοίμωξη από Plesiomonas shigelloides ύστερα από κολύμβηση σε τροπικές θάλασσες.
- Οδοί επινέμησης:
- Συνήθως, ανιούσες επιμολύνσεις
- Λεμφαγγειακές επινεμήσεις από κόλπο ή τράχηλο
- Σπάνια, αιματογενώς π.χ. σε φυματιώδεις εντοπίσεις ή σε προσβολή από τον ιό της παρωτίτιδας
Οξεία σαλπιγγίτιδα
- Εκδηλώνεται με αιφνίδια συμπτωματολογία και σημειολογία
- Σχετίζεται με την έναρξη ή αποδρομή της εμμήνου ρύσης
- Κατά το αρχικό οξύ στάδιο της σαλπιγγίτιδας παρατηρείται:
- Έντονη ερυθρότητα
- Οίδημα των ωαγωγών
- Παράγωγή εξιδρωματικού υγρού πλούσιου σε περιεκτικότητα από μικροβιακά στελέχη
- Η εκροή του εξιδρωματικού υγρού από τα σαλπιγγικά στόμια οδηγεί στην επέκταση της φλεγμονής
- Η ανάπτυξη φλεγμονωδών συμφύσεων οδηγεί σε:
- απόφραξη των σαλπιγγικών στομίων
- Άθροιση εξιδρωματικού υγρού στον ενδοσαλπιγγικό αυλό (έναρξη σχηματισμού ΥΔΡΟΣΑΛΠΙΓΓΑΣ)
- Διάταση των τοιχωμάτων της σάλπιγγας και πάχυνση των τοιχωμάτων της
- Η φλεγμονώδης αυτή εστία απομονώνεται από το επίπλουν και τις εντερικές έλικες, περιχαρακώνεται με την ανάπτυξη φλεγμονωδών συμφύσεων και δημιουργείται ένας φλεγμονώδης εξαρτηματικός όγκος
- Η επακόλουθη νέκρωση των ιστών οδηγεί σε ανάπτυξη νεκρωμάτων και σχηματισμό πύου
- Ως αποτέλεσμα της νέκρωσης έχουμε σχηματισμό αποστημάτων:
- μεταξύ των συμφύσεων
- εντός του ενδοσαλπιγγικού αυλού (ΠΥΟΣΑΛΠΙΓΓΑ)
- με συμμετοχή της ωοθήκης (σαλπιγγοωοθηκικό απόστημα)
- Ο σχηματισμός των αποστημάτων μπορεί να έχει την ακόλουθη εξέλιξη:
- Υποχώρηση της οξείας φάσης με μετάβαση στην υποξεία φάση και την ίαση είτε στη χρονιότητα της νόσου η οποία δύναται να αναζωπυρωθεί
- Αυτόματη ρήξη με διαφυγή πυώδους συλλογής και γενικευμένη περιτονίτιδα
Σε έρευνα που έχει διενεργηθεί στην Κένυα έχει βρεθεί μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης πυοσάλπιγγας σε φορείς HIV με οξεία σαλπιγγίτιδα.
Κλινική εικόνα
- Πυρετική κίνηση
- Άλγος υπογαστρίου με αντανάκλαση στην οσφύ ή τους μηρούς
- Ναυτία +/- έμετος
- Καταβολή
Σημειολογία
- Ευαισθησία ψηλάφησης υπογαστρίου
- Αναπηδώσα ευαισθησία
- Πυώδης έκκριση από το τραχηλικό στόμιο
- Ευαισθησία στη μετακίνηση του τραχήλου
- Εντοπισμένη ευαισθησία στο εξάρτημα με ψηλάφηση εξαρτηματικού όγκου
- Ευαισθησία δουγλασσείου
Εργαστηριακά ευρήματα
- Λευκοκυττάρωση
- Αυξημένη ΤΚΕ και CRP
Διαγνωστικοί χειρισμοί
- Άμεση χρώση Gram επιχρισμάτων τραχηλικής έκκρισης
- Καλλιέργεια αεροβίων και αναεροβίων
- Υπερηχογραφική
- Σπανιότερα με C/T
Υπερηχογραφική διάγνωση
- Υπερηχογραφικά, ο προσβεβλημένος ωαγωγός παρουσιάζεται διατεταμένος, γεμάτος υγρό (πύον), με διαφραγμάτια ή και χωρίς.
- Χαρακτηριστική είναι η εικόνα του αλλαντοειδούς μορφώματος.
* Το σύνηθες μέγεθος είναι:3-8 εκ.
* Τα 2/3 περιέχουν εσωτερικές ηχοανακλάσεις.
* Στο 50% έχουν αναπτυχθεί συμφύσεις
- Αμφοτερόπλευρη πυοσάλπιγγα είναι αρκετά σπάνια
Διαφορική διάγνωση υδρο- και πυο- σάλπιγγας.
- Πρόκειται για αλλαντοειδή μορφώματα.
- Η πυοσάλπιγγα χαρακτηρίζεται υπερηχογραφικά από πάχος τοιχώματος>5 mm, διαφραγμάτια, συλλογές υγρού (πύου) και νεκρωτικών ιστών, καθώς επίσης και υγρού στο δουγλάσσειο.
- Αντιθέτως, η υδροσάλπιγγα χαρακτηρίζεται από πάχος τοιχώματος < 5 mm, έλλειψη διαφραγμάτων και χαρακτηριστική ανηχοικότητα.
- Στην αξιολόγηση της κατάστασης μπορούν να χρησιμοποιηθούν και η αξονική ή η μαγνητική τομογραφία.
- Γενικά, ο ωαγωγός εμφανίζεται ευμεγέθης και διατεταμένος με υπεραιμική εξωτερική επιφάνεια η οποία υποδεικνύει φλεγμονή του ορογόνου υμένα, ενώ ο αυλός είναι γεμάτος με πύον.
Διαφορική διάγνωση
- παραωοθηκικές κύστεις (η ωοθήκη περιβάλλεται χαρακτηριστικά από συμφύσεις που εμπεριέχουν υγρό το οποίο φυσιολογικά παράγεται από τις ενεργείς ωοθήκες)
- οξεία σκωληκοειδίτιδα (κυστικός σχηματισμός ξεχωριστός από το εξάρτημα)
- κυστικά νεοπλάσματα της ωοθήκης
- ενδομητριώματα
Eπιπλοκές
- Πυελική περιτονίτιδα
- Πυελική θρομβοφλεβίτιδα
- Πυελική ή γενικευμένη περιτονίτιδα
- Παραλυτικός ειλεός
- Απόστημα δουγλασσείου ή παραμητρίου
- Στειρότητα
- Συμφύσεις
- Βακτηριαιμία
- Σηπτικό shock
Απώτερες επιπλοκές
- Στειρότητα
- Αυξημένα ποσοστά έκτοπης κύησης
- Χρόνιο πυελικό άλγος
- Δυσπαρεύνια
- Υποτροπή νόσου (40%)
Θεραπεία
- Άμεση έναρξη τυφλής-εμπειρικής αγωγής (κεφαλοσπορίνες-τετρακυκλίνες) αφού προηγηθεί λήψη καλλιεργειών και λήψη υλικού για άμεση χρώση κατά Gram
- Aναλόγως αντιβιογράμματος λήψη αντιβίωσης για 14 μέρες
- Θεραπεία συντρόφου
- Επί εμμονής συμπτωμάτων συνιστάται:
- Λαπαροσκοπικός έλεγχος
- Ερευνητική λαπαροτομία
- Εξαίρεση φλεγμαίνοντος εξαρτήματος
Πρόγνωση
Συνάρτηση βαρύτητας νόσου, χρονιότητας, υποτροπών
